ᲘᲐᲜᲕᲐᲠᲘ 2025
ᲐᲞᲜᲘᲡᲘ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
29
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
ᲗᲔᲑᲔᲠᲕᲐᲚᲘ 2025
ᲡᲐᲠᲬᲧᲣᲜᲘᲡᲘ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
26
27
28
29
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
1
ᲛᲐᲠᲢᲘ 2025
ᲛᲘᲠᲙᲐᲜᲘ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
23
24
25
26
27
28
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
2
3
4
5
ᲐᲞᲠᲘᲚᲘ 2025
ᲘᲒᲠᲘᲙᲐ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
1
2
3
ᲛᲐᲘᲡᲘ 2025
ᲕᲐᲠᲓᲝᲑᲘᲡᲗᲕᲔ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
27
28
29
30
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
ᲘᲕᲜᲘᲡᲘ 2025
ᲛᲐᲠᲘᲐᲚᲘᲡᲐ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
1
2
3
4
5
ᲘᲕᲚᲘᲡᲘ 2025
ᲗᲘᲑᲘᲡᲐ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
29
30
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
2
ᲐᲒᲕᲘᲡᲢᲝ 2025
ᲥᲕᲔᲚᲗᲝᲑᲘᲡᲐ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
27
28
29
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
2
3
4
5
6
ᲡᲔᲥᲢᲔᲛᲑᲔᲠᲘ 2025
ᲔᲜᲙᲔᲜᲘᲡᲗᲕᲔ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
1
2
3
4
ᲝᲥᲢᲝᲛᲑᲔᲠᲘ 2025
ᲦᲕᲘᲜᲝᲑᲘᲡᲗᲕᲔ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
28
29
30
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
ᲜᲝᲔᲛᲑᲔᲠᲘ 2025
ᲢᲘᲠᲘᲡᲙᲝᲜᲘ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
26
27
28
29
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
1
2
3
4
5
6
ᲓᲔᲙᲔᲛᲑᲔᲠᲘ 2025
ᲢᲘᲠᲘᲡᲓᲔᲜᲘ
ᲗᲣ
ᲗᲐ
ᲯᲣ
ᲪᲐ
ᲕᲔ
ᲨᲣ
ᲛᲘ
30
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
2
3

ᲓᲦᲔᲔᲑᲘ

კვირის დღეების სახელწოდებები ქართველური ენებიდან

თუთადღე/ tʰutʰɑdʁɛ /
ორშაბათი - მთვარის დღემომდინარეობს მეგრულ-ლაზურიდან (თუთაშხა/თუთაჩხა) მთვარის ღვთაების საპატივცემულოდ
თახადღე/ tʰɑχɑdʁɛ /
სამშაბათი - ომის დღემომდინარეობს მეგრულ-სვანურიდან (თახასხა/თახაშ) ომის ღვთაების საპატივცემულოთ
ჯუმადღე/ d͡ʒumɑdʁɛ /
ოთხშაბათი - ოჯახის დღემომდინარეობს მეგრულ-ლაზურ-სვანურიდან (ჯუმაშხა/ჯუმაჩხა/ჯუმაშ) ოჯახის, ნაყოფიერების და მოსავლის ღვთაების საპატივცემულოდ
ცაადღე/ t͡sɑɑdʁɛ /
ხუთშაბათი - ცის დღემომდინარეობს მეგრულ-სვანურიდან (ცააშხა/ცაშ) ცის ღვთაების საპატივცემულოდ
ვებიდღე/ vɛbidʁɛ /
პარასკევი - წვიმის დღემომდინარეობს სვანურიდან-მეგრულიდან (ვებიშ/ობიშხა) წყლისა და წვიმის ღვთაების საპატივცემულოდ
შურიდღე/ ʃuridʁɛ /
შაბათი - მიცვალებულთამომდინარეობს მეგრულიდან (შურიშხა) მიცვალებულთა სულის ხსენების დღე ებრაული შაბათის/საბატონის გავლენით
მიშლადღე/ miʃlɑdʁɛ /
კვირა - მზის დღემომდინარეობს სვანურ-მეგრულ-ლაზურიდან (მიშლადეღ/ჟაშხა/ბჟაჩხა) მზის ღვთაების საპატივცემულოდ

ᲗᲕᲔᲔᲑᲘ

წელიწადის თვეების ძველ-ქართული სახელწოდებები

აპნისი/ ɑp'nisi /
იანვარი - ბარაქიანობის თვეიგივე აპანი. მომდინარეობს სავარაუდოდ სახელწოდებიდან კაპანი რომელიც ბარაქიანობის ღვთაებას წარმოადგენდა წარმართულ პანთეონში.
სარწყუნისი/ sɑrt͡sʼq'unisi /
თებერვალი - ზეციური წყაროს თვემოგვიანებით ხალხურად განცხადებისთვე. ძველ-ქართული „სურწყანი“ კი ორი ნაწილისაგან შედგება: „სურ“ და „წყანი“, უკანასკნელი უნდა იყოს ახლანდელი „წყალი“, ხოლო პირველი იგივე „წყალი“ ავესტური ფორმით. ზენდ ავესტაში, ოცდარვა იაზატებს შორის, ცნობილი იყო „არდავირ-სურ“, რაც ნიშნავს „წყარო ზეციური წყლისა“.
მირკანი/ mirk'ɑni /
მარტი - შეთანხმებისა და ფიცის თვეიგივე მიჰრაკანი. მომდინარეობს ზოროასტრული მითრაიზმის პანთეონიდან სადაც იგი სინათლის, შეთანხმებისა და ფიცის ღვთაება იყო.
იგრიკა/ igrik'ɑ /
აპრილი - მდინარის და სიცოცხლის თვე„იგრიკაჲ“ ანუ თთუე იგრიკისაჲ, ნამდვილი პირველადი ფორმა არის „იგრი“, „იგრისაჲ“. იგრი წარმართულ პანთეონში წარმოადგენდა წყლის ღვთაებას რომელიც ასევე გვხვდება ამირანის მითოსში იგრი-ბატონის სახით. აპრილი მდინარეთა ადიდების პერიოდია, შესაბამისად დაერქვა ამ თვესაც წყლის ღვთაების სახელი. მდინარე ენგურის სახელწოდებაც იგრისგან მომდინარეობს. თავად სიტყვა იგრი უნდა იყოს მოდიფიკაცია „არეგი“-სა რომელიც სომხურად ნიშნავს მზეს, გადატანითი მნიშვნელობით კი სიცოცხლეს.
ვარდობისა/ vɑrdɔbisɑ /
მაისი - ყვავილობის თვეიგივე ვარდობისა. არსებობს ვარაუდი თვის ძველი სახელწოდება უნდა ყოფილიყო ნანაისა - ანუ დიდი დედისა, ნაყოფიერების და სილამაზის ქალღმერთი, რომელიც შეესატყვისებოდა ძველ აღმოსავლეთში გავრცელებულ "ინანას" იშთარს და ნაწილობრივ რეა-კიბელას, აღსანიშნავია რომ მათი ერთ-ერთი სიმბოლო მართლაც ვარდი იყო.
მარიალისა/ mɑriɑlisɑ /
ივნისი - მოგვიანებით ხალხურად თიბათვე. კ. კეკელიძის აზრით „მარიალი“ არის სომხური „მარერ“-ი.
თიბისა/ tʰibisɑ /
ივლისი - თიბვის თვემოგვიანებით ხალხურად კვირიკობისთვე. კ. კეკელიძის აზრით „თიბისაჲ“ (თთუე), წმინდა ქართული სახელია, მაჩვენებელი იმ სეზონისა, როდესაც თიბვას აქვს ადგილი.
ქველთობისა/ kʰvɛltʰɔbisɑ /
აგვისტო - ქველმოქმედების თვემოგვიანებით ხალხურად მარიამობისთვე. შესაძლოა ქუელობისა (ქუელმოქმედება, სიკეთის თვე). კ. კეკელიძის აზრით „ქუელთობისაჲ“ (თთუე), სახელობითი ბრუნვა — „ქუელთობა“. მისი მოსაზრებით შეცდომაა სახელწოდება ქუელთობისას პირველი ნაწილის „ქუე“-ს „ქვე“-დ და შესაბამისად მისგან ქველის წარმოება და მასზე აპელირება. პირვანდელი ფორმაა „ქუე“, რომელიც კავშირშია ირანული წარმართული კალენდრის ერთ-ერთ თვესთან „ფარვარდინთან“, რომლის დროსაც იმართებოდა ქვესკნელთა მყოფთა დღესასწაული — „ფრავარტა“.
ენკენისა/ ɛnk'ɛnisɑ /
სექტემბერი - გადაბარების თვესაქართველოში ახალი წელიწადი ამ თვით იწყებოდა, ამიტომ ძველი ქართული წარმართული კალენდრით მისი სახელია ახალწლისა, ხოლო ხალხური სახელწოდებით მას ენკენისთვეს უწოდებენ. ენკენობა ქართული საერო დღესასწაული იყო და გასულ საუკუნეებში 26 სექტემბერს აღინიშნებოდა. ენკენობას იგივე ენკენიას ძველი დასტურები ახლებს გადააბარებდნენ თავიანთ მოვალეობას, ლეჩხუმში კი ენკენობა მთელი თვე გრძელდებოდა.
სთვლისა/ stʰvlisɑ /
ოქტომბერი - რთველის თვემოგვიანებით ხალხურად ღვინობისთვე. კ. კეკელიძის აზრით „სთულისაჲ“ (თთუე) არის წმიდა ქართული სახელი იმ თვისა, რომელშიც ადგილი ჰქონდა სთველს ან რთველს, ეს იგი ნაყოფის შეგროვებას.
ტირისკონი/ t'irisk'ɔni /
ნოემბერი - მოგვიანებით ხალხურად გიორგობისთვე. კ. კეკელიძის აზრით უნდა იყოს „ტირისკანი“ და არა „ტირისკონი“. ტირისკანი იყოფა „ტირის“ და „კანი“ ნაწილებად. პირველი ნაწილი „ტირის“ არის სახელწოდება ძველი ირანული თვის „Tiris“, საიდანაც მომდინარეობს, როგორც ახალსპარსული მეოთხე თვის სახელი „ტირ“, ასევე კაპადოკიური „Tirix-Τήρι-Τειρει“ და სომხური „ՏՐԷ“ (აქაც მეოთხე თვეა). მეორე დაბოლოება „კანი“ არის ირანულ-სომხური დაბოლოებაა, როგორც მაგალითად ირანული „ფროტი-კან“, ანდა შემდგომი „ფროტი-გან“, კაპადოკიურად „მითრაკან“, სომხური „მეჰეკან“ და „აჰეკან“.
ტირისდენი/ t'irisdɛni /
დეკემბერი - მოგვიანებით ხალხურად ქრისტეშობისთვე. კ. კეკელიძის აზრით უნდა იყოს „ტირისდინი“ და არა „ტირისდენი“. ტირისდენი იყოფა „ტირის“ და „დინი“ ნაწილებად. პირველი ნაწილი „ტირის“ არის სახელწოდება ძველი ირანული თვის „Tiris“, საიდანაც მომდინარეობს, როგორც ახალსპარსული მეოთხე თვის სახელი „ტირ“, ასევე კაპადოკიური „Tirix-Τήρι-Τειρει“ და სომხური „ՏՐԷ“ (აქაც მეოთხე თვეა). მეორე დაბოლოება „დინი“ არის ირანული დაბოლოება თვის სახელწოდებისა, მაგ: ფარვარ-დინ.